‘Fiat 124’ na 45 jaar uit productie

Althans, als je de jaren meetelt van het model dat erg veel leek op de middensegment Fiat uit de jaren ’60/’70, de Russiche Lada 2100 serie.

Het in zoveel mogelijk landen produceren van een model, om daarmee maximaal rendement te halen uit één project, lijkt een trend van de laatste paar jaar. Ook Fiat is daar onder leiding van Sergio Marchionne bijzonder actief in op het moment, met als doel de Italiaanse merken een stuk winstgevender te maken. Veel fabrikanten proberen door deze tactiek op de langere termijn te overleven. Toch is de ‘Global car’ niet zozeer iets van de laatste tijd en zelfs Fiat zelf, bleek daarin al halverwege de twintigste eeuw een echte trendsetter.

Onder leiding van Fiat CEO Vittorio Valletta werd halverwege de jaren ’60, namelijk een bijna onmogelijke megadeal gesloten met de Sovjets (foto onder) aan de andere kant van het ijzeren gordijn. Vandaag de dag wordt het binnen Fiat en in Italië nog altijd de ‘gouden greep van Valletta’ genoemd. De nieuwe Fiat 124 begon toen (vanaf 1970) met Lada-logo aan een lang avontuur in het grote Rusland en werd een icoon voor de Russische autoindustrie. Niets gaat in Rusland zo lang mee als wat in de volksmond een ‘Lada Zighulì’ wordt genoemd (vernoemd naar de heuvelrug naast de fabriek). De Italiaanse technische basis onderhuids bleek zelfs bestand tegen de barre condities van de Russische winters.

Monsterdeal Fiat-Lada april 1966: Vittorio Valletta rechts op de foto, Agnelli erachter.

Vandaag stopt na 41 jaar de productie van de wereldberoemde Lada die nog altijd viel te herkennen als de oerdonor met Fiat-logo. Voor AutoEdizione reden genoeg om dit nieuws te brengen onder het kopje ‘La Grande Storia’ als eerbetoon aan de Fiat 124 Berlina en Familiare. Dat het een deal van grote omvang was blijkt ook uit het feit dat de in de jaren ’50 opnieuw opgebouwde (i.v.m. bouw van een dam) industriestad Stavropol a/d Volga in Zuidwest Rusland, werd omgedoopt tot Tolyatti(grad), vernoemd naar de Italiaanse communistische leider Palmiro Togliatti. Turijn kreeg door dit ‘eerbetoon’ een rood tintje in die dagen, maar deed er vooral goede zaken mee. In Tolyatti wonen momenteel 800.000 inwoners en worden er jaarlijks 650.000 Lada’s gebouwd in de Avtovaz-fabriek (partner van Renault).

Lada klaar voor de Russische winter.

De Fiat 124 leefde ook voort in landen als Spanje, Polen, Bulgarije, Egypte, Equador, India en Turkije, maar de 17 miljoen ‘nazaten’ (plus nog anderhalf miljoen buiten Rusland) die in totaal in Rusland van de band zijn gerold (serie 2101-2107) zijn een stuk bekender en vormen het symbool van de Russische auto. Fiat produceerde zelf in totaal 4 miljoen van het eerste ontwerp. Uiteraard leefde de techniek daarna nog lang door in tal van andere Fiat-modellen. De ruimere en modernere 124 verving in mei 1966 de 1300/1500 serie. De auto werd in dat jaar gepresenteerd op de autosalon van Genève. De achterwielaangedreven Fiat met vier versnellingen, werd vervolgens een verkoophit en is in 1967 uitgeroepen tot ‘Auto van het jaar 1967’. De 124 werd geroemd om de ruimte, eenvoud en de ijzersterke kleine 1197 cc motor. Agnelli noemde de 124 de trots van het moderne Fiat, een belofte voor de toekomst. Afgezien van de totaal verschillende coupé en Spyder, verscheen in 1967 ook de stationwagon (Familiare). De eerste populaire grotere SW in Italië werd later ook uitgevoerd door Lada. In 1968 verscheen de ‘Special’, deze was iets krachtiger (1438 cc)  en had vier ronde koplampen in plaats van twee. In 1970 kreeg de 124 een facelift en haalde het inmiddels ook de eerste prijzen binnen in de autosport. Helaas was roest ook de grootste vijand van dit Italiaanse model uit de ellendige jaren ’70, waardoor de populariteit in sommige landen snel afnam en er vandaag de dag nog maar weinig Fiat 124 Berlina’s en Familiare’s over zijn. De Russische versies waren echter uit heel ander staal gesneden.

“Een van de weinige 124’s die vandaag nog over zijn in Italië.”

In Rusland wordt Avtovaz al een paar jaar met teruglopende verkopen geconfronteerd en wijst het de nieuwe Granta aan als feitelijke opvolger, hoewel dit nieuwe model ook de Kalina op zal volgen. De verwachting is echter dat wat Lada ook doet in de toekomst, het nooit meer zo succesvol auto’s zal verkopen als met het model dat ooit als een geschenk uit Italië overkwam.

[nggallery id=646]